Cơ quan sinh dục của chó cái

1.1. CƠ QUAN SINH DỤC CỦA CHÓ CÁI

1.1.1. Chức năng
Cơ quan sinh dục cái đảm nhận các chức năng sinh học:
Sản xuất noãn bào (trứng)
Vận chuyển noãn bào từ buồng trứng theo đường ống dẫn trứng đến vị trí thụ tinh
Dự trữ và hoàn thiện khả năng thụ tinh của tinh trùng
Định vị và nuôi dưỡng phôi thai
Sinh con
Tổng hợp và phân tiết kích thích tố sinh dục cái estrogen và progesterone
1.1.2. Cấu tạo
Cơ quan sinh dục chó cái gồm dây rộng, buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung, âm đạo và âm hộ.
1.1.2.1. Dây rộng

Dây rộng là những nếp gấp phúc mô treo các cấu tạo của cơ quan sinh dục cái bên trong, ngoại trừ âm đạo. Mỗi dây rộng chia làm 3 phần:
Màng treo buồng trứng là phần dây rộng tạo nên vách phía trong của túi buồng trứng. Túi buồng trứng là túi phúc mô mỏng, bao bọc buồng trứng, thông vào xoang phúc mô qua một khe hẹp.
Màng treo ống dẫn trứng là phần nối tiếp với màng treo buồng trứng, bám vào ống dẫn trứng và cùng với màng treo buồng trứng tạo thành túi buồng trứng.
Màng treo tử cung bắt nguồn từ phần xương chậu và vùng thắt lưng để bám vào cạnh của đoạn trước âm đạo, cổ tử cung, thân và sừng tử cung tương ứng.
1.1.2.2. Buồng trứng

Buồng trứng của chó cái gồm một đôi, có hình ovan đến hình tròn, nằm trong hai túi buồng trứng, ở phía sau thận. Mỗi buồng trứng được đính bởi dây riêng vào tử cung và dây treo vào cân mạc ngang cửa bụng, ngay phía trong của xương sườn chót, khoảng đốt sống thắt lưng thứ 3 hoặc thứ 4. Buồng trứng phải thường nằm về trước hơn buồng trứng trái (vị trí khoảng 1/3 dưới thận trái). Buồng trứng vừa là tuyến ngoại tiết sản xuất tế bào sinh dục cái (noãn bào), vừa là tuyến nội tiết tổng hợp và phân tiết kích thích tố estrogen, progesterone.
1.1.2.3. Ống dẫn trứng

Ống dẫn trứng còn gọi là ống tử cung hay ống Fallope, bao bọc bởi túi buồng trứng. Phần đầu ống tiếp giáp với buồng trứng có dạng hình phễu được gọi là vòi Fallope và tận cùng ở phần tiếp giáp với sừng tử cung. Cửa ngõ đi vào sừng tử cung gọi là vòi tử cung.
1.1.2.4. Tử cung

Tử cung của chó cái có dạng chữ Y; gồm hai sừng tử cung, thân tử cung và cổ tử cung. Tử cung định vị ở khoảng giữa phần bụng của bàng quang và kết tràng xuống (một phần nằm trong xoang bụng và một phần trong xoang chậu). Kích thước của tử cung rất thay đổi, phụ thuộc vào tầm vóc của thú, số lần mang thai, tình trạng bệnh lý sinh sản, chó cái có mang thai hay không mang thai.

Sừng tử cung là một ống màng cơ hơi hẹp từ vùng lưng xuống bụng, tiếp nối với ống dẫn trứng ở phía trước và thân tử cung ở phía sau. Sừng tử cung nằm hoàn toàn trong xoang bụng, sừng bên phải thường dài hơn sừng bên trái. Thân tử cung nằm trong xoang bụng và một phần trong xoang chậu, phía trước tiếp nối với 2 nhánh của sừng tử cung và phía sau là âm đạo thông qua cổ tử cung. Cổ tử cung là phần thu hẹp của thân tử cung tiếp nối với âm đạo.
1.1.2.5. Âm đạo

Âm đạo nằm giữa cổ tử cung và tiền đình, hoàn toàn trong xoang chậu. Phần đầu âm đạo được gọi là vòm âm đạo, phần còn lại kéo dài về phía trước có lớp nội bì xếp theo chiều dọc và các nếp gấp nhỏ xếp theo chiều ngang. Nếp dọc tận cùng ở ngang tầm với lỗ thoát tiểu, là nơi tiếp nối với tiền đình. Âm đạo đảm nhận các chức năng như tiếp nhận dương vật của thú đực trong quá trình phối giống và là đường tiếp dẫn thú con sinh ra.
1.1.2.6. Âm hộ

Âm hộ là cửa ngỏ của cơ quan sinh dục cái, gồm 2 môi, một ống niệu dục ngoài và một khe thẹn (âm môn).